H KPMG, αντιλαμβανόμενη την κρίση που δημιούργησε η απότομη αλλαγή στο καθεστώς εργασίας ως μέτρο προστασίας απέναντι στην πανδημία, σχεδίασε και υλοποίησε την έρευνα «Βαρόμετρο για τις συνθήκες εργασίας στην εποχή του COVID-19».
Μέσα από την έρευνα αυτή διεξήχθησαν σημαντικά συμπεράσματα για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι μέσα σε αυτό το νέο πλαίσιο εργασίας. Επιπλέον, διερευνήθηκαν οι διαφορετικές πολιτικές και μέθοδοι που χρησιμοποίησαν οι εταιρείες και κατ’ επέκταση ο αντίκτυπός τους στην αντιλαμβανόμενη εικόνα των εργαζομένων για τις εταιρείες τους. Σημαντικά συμπεράσματα προκύπτουν σχετικά με τις ανάγκες των εργαζομένων σε τεχνολογικό εξοπλισμό, υλικοτεχνική υποδομή, αλλά και σε ψυχολογικό επίπεδο, ώστε να αισθάνονται υποστήριξη, παρακίνηση και να διατηρούν υψηλά το επίπεδο παραγωγικότητά τους.
Τα βασικά ευρήματα της έρευνας
H συντριπτική πλειονότητα των εταιρειών υιοθετεί την εξ αποστάσεως εργασία, ως μέτρο κατά του περιορισμού της εξάπλωσης της νόσου COVID-19. Η ταχεία προσαρμογή οφείλεται και στο γεγονός ότι πολλές εταιρείες είχαν ήδη εγκατεστημένο τον βασικό εξοπλισμό για την εξ αποστάσεως εργασία. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι αξιολογούν την εξ αποστάσεως εργασία ως μορφή εργασίας με θετική επίδραση στην παραγωγικότητα τους και θα επιθυμούν την καθιέρωσή της και στην μετά νόσου εποχή. Πρωτοστατούν σε αυτό οι νεότερες ηλικίες οι οποίες φαίνεται να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά.
Οι εργαζόμενοι εμφανίζονται έτοιμοι να περάσουν σε ένα διαφορετικό μοντέλο εργασίας με μεγαλύτερη αξιοποίηση της τεχνολογίας. Είναι έτοιμοι να συνεργάζονται ηλεκτρονικά το ίδιο αποτελεσματικά όπως και διά ζώσης, η μέτρηση του αποτελέσματος και η εξασφάλιση του ίδιου επιπέδου παραγωγικότητας θα είναι μια από τις προκλήσεις για τις εταιρείες και τις διοικήσεις τους.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός που τόσα χρόνια αποτελεί το ζητούμενο για πολλές εταιρείες, επηρεάζεται θετικά από τους περιορισμούς που έχουν τεθεί στις μετακινήσεις εξαιτίας της νόσου COVID-19.
Το 88% των εργαζομένων που δουλεύουν από το σπίτι αξιολογούν ικανοποιητική ή πολύ ικανοποιητική την εξ αποστάσεως εργασία, αξιολόγηση η οποία δεν δείχνει να επηρεάζεται από το φύλλο, την ηλικία, τον κλάδο ή την ειδικότητα. Ακόμα και στις περιπτώσεις των εργαζομένων που δηλώνουν ότι έχει αυξηθεί ο απαιτούμενος χρόνος για τη συνεργασία με τους συναδέλφους, συνεχίζουν να την αξιολογούν ως ικανοποιητική ή πολύ ικανοποιητική.
Το 79% αξιολογεί ως το μεγαλύτερο όφελος της εξ αποστάσεως εργασίας να είναι ο χρόνος που κερδίζουν από τις μετακινήσεις. Η ηλικιακή ομάδα που το εκτιμά περισσότερο είναι οι έως 30 ετών (82%), ενώ οι άνω 60 ετών το εκτιμά λιγότερο (72%). Ως πολύ σημαντικό όφελος αναδεικνύεται για τα μη διοικητικά στελέχη (87%) ενώ οι γενικοί διευθυντές το αξιολογούν χαμηλότερα (71%).
Το 59% δηλώνει ότι η απουσία σαφών ορίων μεταξύ εργασίας και ξεκούρασης είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζουν. Η δυσκολία αυτή εντείνετε για τους διευθυντές τμημάτων (64%) ενώ είναι αισθητά μικρότερη για τους υπαλλήλους γραφείου (50%).
Το 95% του συνόλου του δείγματος απάντησαν θετικά ως προς την αποτελεσματικότητα και την αμεσότητα εφαρμογής των μέτρων από τις εταιρείες τους για την αντιμετώπιση της κρίσης από τη νόσο COVID-19.
Το 81% των εργαζομένων έχει ήδη προσαρμοστεί στην εξ αποστάσεως εργασία, ενώ μόλις ένα 6% δηλώνει ότι δεν ξέρει αν θα μπορέσει να προσαρμοστεί σε αυτή τη μορφή εργασίας. Όσοι είχαν εργαστεί στο παρελθόν εξ αποστάσεως έχουν προβάδισμα και ως προς το χρόνο προσαρμογής αλλά και ως προς την αξιολόγησή τους για θετική επίδραση στην παραγωγικότητά τους.
Το 66% των εργαζομένων δηλώνουν ότι η εξ αποστάσεως εργασία δεν έχει επηρεάσει τη συνεργασία με συναδέλφους, ενώ για τους εργαζόμενους των οποίων το επίπεδο συνεργασίας έχει επηρεαστεί θετικά, αυτό έχει θετικό αντίκτυπο και στην παραγωγικότητά τους. Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών που πιστεύουν ότι η παραγωγικότητά τους επηρεάστηκε θετικά εμφανίζεται στις ηλικίες μέχρι 30% (53%), ενώ το ποσοστό φθίνει προοδευτικά καθώς αυξάνεται η ηλικία. Στην ηλικιακή ομάδα άνω των 60% η θετική επίδραση πέφτει στο 24%.
Η ταυτότητα της έρευνας
Η 1η φάση της έρευνας πραγματοποιήθηκε από 30/3 έως 5/4. Τα έγκυρα ερωτηματολόγια τα οποία και αναλύθηκαν ήταν 1 051 και προέρχονται από το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Η πλειοψηφία των εργαζομένων που συμμετείχαν στην έρευνα έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο και κατά βάση κατέχουν στελεχιακές θέσεις διαφόρων επιπέδων. Τα ευρήματα παρουσιάζουν μια ομοιογένεια ως προς τις απαντήσεις, υπάρχουν μικρές διακυμάνσεις ως προς τον τρόπο που αντιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι τα θετικά και τα αρνητικά και δεν επηρεάζονται σημαντικά από ηλικία, φύλλο, διοικητικό επίπεδο, μέγεθος της εταιρείας, κλάδο ή το εάν αφορούν ελληνική ή πολυεθνική εταιρεία.
Η μόνη διαφοροποίηση παρουσιάζεται μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Η προετοιμασία της δημόσιας διοίκησης φάνηκε να είναι μάλλον περιορισμένη. Ωστόσο, η μικρή συμμετοχή εργαζομένων του δημόσιου τομέα στην έρευνα οδηγεί περισσότερο σε ενδείξεις παρά σε ασφαλή συμπεράσματα.
Η έρευνα αυτή αποτελεί το πρώτο μέρος της έρευνας-βαρόμετρου, η οποία έχει ως στόχο την διερεύνηση και κατανόηση των προκλήσεων που δημιούργησε στους εργαζομένους τόσο η εξ αποστάσεως εργασία, όσο και οι ευρύτερες αλλαγές που επέφερε ο COVID-19 στις συνθήκες εργασίας τους. Το δεύτερο μέρος θα πραγματοποιηθεί στο διάστημα 4/5-10/5 και θα επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για όσο οι συνθήκες θα το απαιτούν, ώστε να αποτυπώνει τις διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται.