Όπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο ΦΠΑ στο διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο εκσυγχρονίζεται με στόχο να κάνει τη ζωή απλούστερη και πιο δίκαιη για όλους και για τους εμπόρους και για τους καταναλωτές. Από τις αλλαγές αυτές θα επηρεαστούν όλοι όσοι εμπλέκονται στην εφοδιαστική αλυσίδα του ηλεκτρονικού εμπορίου, από διαδικτυακούς πωλητές και marketplaces/πλατφόρμες εντός και εκτός της ΕΕ, έως τους ταχυδρομικούς φορείς και τους ταχυμεταφορείς, τις τελωνειακές και φορολογικές διοικήσεις, μέχρι τους καταναλωτές.
Τι αλλάζει για τους πωλητές
Από την 1η Ιουλίου 2021, οι κανόνες ΦΠΑ για τις διασυνοριακές δραστηριότητες ηλεκτρονικού εμπορίου μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών (B2C) αλλάζουν. Το σκεπτικό για αυτές τις αλλαγές είναι να ξεπεραστούν τα εμπόδια στις διασυνοριακές διαδικτυακές πωλήσεις και να αντιμετωπιστούν προκλήσεις που προκύπτουν από τα καθεστώτα ΦΠΑ για εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών και για την εισαγωγή αποστολών χαμηλής αξίας.
Οι βασικές αλλαγές είναι οι παρακάτω:
Οι εξ αποστάσεως πωλητές, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών marketplaces/πλατφορμών μπορούν να εγγραφούν στο νέο One Stop Shop (OSS) σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ και αυτό θα ισχύει για τη δήλωση και την καταβολή του ΦΠΑ σε όλες τις εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών και τις διασυνοριακές παροχές υπηρεσιών σε πελάτες εντός της ΕΕ. Οι πωλητές αναμένεται να επωφεληθούν από τη μείωση της γραφειοκρατίας έως και 95%.
Τα υφιστάμενα κατώτατα όρια (από 35 έως 100.000 ανάλογα με το κράτος μέλος) για εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών εντός της ΕΕ θα καταργηθούν και θα αντικατασταθούν από ένα νέο όριο 10.000 ευρώ που θα ισχύει σε όλη την ΕΕ. Κάτω από αυτό το όριο, ο πωλητής μπορεί να συνεχίσει να εφαρμόζει τους εσωτερικούς κανόνες για τον ΦΠΑ (συμπεριλαμβανομένου του καθεστώτος απαλλαγής μικρομεσαίων επιχειρήσεων, όπου ισχύει) στις διασυνοριακές πωλήσεις. Εάν οι πωλήσεις υπερβαίνουν αυτό το όριο, ο πωλητής υποχρεούται να καταβάλει τον ΦΠΑ στο κράτος μέλος όπου βρίσκεται ο αγοραστής. Μέσω εγγραφής στο One Stop Shop (OSS), ο πωλητής μπορεί να δηλώσει και να πληρώσει τον ΦΠΑ που οφείλει σε άλλα κράτη μέλη.
Η απαλλαγή από τον ΦΠΑ για την εισαγωγή αγαθών αξίας που δεν υπερβαίνει τα 22 Ευρώ καταργείται. Κατά συνέπεια, όλα τα εμπορεύματα που εισάγονται στην ΕΕ υπόκεινται σε ΦΠΑ. Το Import One-Stop Shop (IOSS) δημιουργήθηκε για να διευκολύνει και να απλοποιήσει τη δήλωση και την καταβολή ΦΠΑ για εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών που εισάγονται στην ΕΕ με αξία που δεν υπερβαίνει τα 150 Ευρώ. Η τιμή που πληρώνουν οι καταναλωτές, αντιπροσωπεύει την τελική τιμή, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, χωρίς κρυφές χρεώσεις. Ωστόσο, εάν ο πωλητής δεν εγγραφεί στο IOSS, ο ΦΠΑ θα καταβληθεί από τον πελάτη κατά την εισαγωγή αγαθών στην ΕΕ. Οι ταχυδρομικοί πάροχοι ή οι ταχυμεταφορείς ενδέχεται να χρεώσουν στον πελάτη ένα πρόσθετο τέλος εκκαθάρισης για να εισπράξουν αυτόν τον ΦΠΑ και να ολοκληρώσουν τις απαραίτητες διατυπώσεις κατά την εισαγωγή αγαθών.
Ωστόσο, οι πελάτες των ΗΠΑ, για παράδειγμα που είναι συνηθισμένοι σε τιμές συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, η καταβολή πρόσθετων τελών κατά τη στιγμή της εισαγωγής μπορεί να οδηγήσει στην άρνηση παραλαβής του πακέτου.
Τόσο το OSS όσο και το IOSS θα είναι ανοιχτά για εγγραφή από την 1η Απριλίου 2021 και θα είναι έτοιμα για χρήση από την 1η Ιουλίου 2021.
Τι αλλάζει για τους καταναλωτές
Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει σημειώσει τεράστια αύξηση τα τελευταία χρόνια και πρόκειται να συνεχίσει να αυξάνεται. Υπάρχουν πολλά προφανή οφέλη για τους καταναλωτές, αλλά μερικές φορές οι καταναλωτές μπορούν να αντιμετωπίσουν δυσάρεστες εκπλήξεις, για παράδειγμα όταν αγοράζουν αγαθά εκτός της ΕΕ και πρέπει να πληρώσουν φόρους ή χρεώσεις κατά την εισαγωγή.
Σύμφωνα με το νέο σύστημα, τα οφέλη κυμαίνονται από ελαχιστοποίηση της φορολογικής απάτης, την αύξηση των δημοσίων εσόδων, καθώς η δίκαιη φορολογία γίνεται ο νέος κανόνας και καθιστά το εμπόριο πιο ανταγωνιστικό.
Από την άλλη, οι καταναλωτές δεν χρειάζεται να κάνουν κάτι άμεσα και δεν είναι υποχρεωμένοι να αλλάξουν τις αγοραστικές συνήθειές τους. Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζουν, ότι οι νέοι κανόνες στον ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο αποσκοπούν στη διαφάνεια, στην απλοποίηση των διαδικασιών και στη διασφάλιση δίκαιης φορολογίας για όλους. Αυτό συμβαίνει επειδή στο παρελθόν, οι επιχειρήσεις εκτός ΕΕ μπορούσαν με διάφορους τρόπους να αποφεύγουν την καταβολή ΦΠΑ, πράγμα που σημαίνει ότι οι τιμές τους ήταν χαμηλότερες.
Λόγω έλλειψης διαφάνειας, ορισμένες φορές οι καταναλωτές αντιμετώπιζαν αιφνιδιαστικά έξοδα ή χρεώσεις που έπρεπε να πληρώνουν στα τελωνεία για εισαγόμενα προϊόντα. Ωστόσο, από την 1η Ιουλίου 2021, η τιμή που θα κληθούν να πληρώσουν μπορεί να είναι η τελική τιμή, χωρίς άλλες χρεώσεις. Όπως προαναφέραμε όμως, αυτό ισχύει μόνο όταν η αγορά πραγματοποιείται από έναν πωλητή ή ηλεκτρονικό κατάστημα που είναι καταχωρημένο στο IOSS. Εάν ένα κατάστημα δεν εγγραφή στο IOSS, ο αγοραστής πληρώνει τον ΦΠΑ και πιθανές άλλες χρεώσεις ταχυδρομικών κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονίσουμε ότι τόσο ο ΦΠΑ, όσο και άλλες ταχυδρομικές χρεώσεις θα πρέπει επίσης να καταβληθούν για τα εμπορεύματα που παραγγέλθηκαν πριν από την 1η Ιουλίου, αλλά εισήχθησαν/παραδόθηκαν μετά την ημερομηνία αυτή.
Τα οφέλη
- Οι καταναλωτές θα γνωρίζουν ότι όταν αγοράζουν προϊόντα μέσω Internet εκτός ή εντός της ΕΕ, ο εφαρμοστέος συντελεστής ΦΠΑ είναι ο ίδιος με τα αγαθά που αποκτώνται στη χώρα καταγωγής τους – οι νέοι κανόνες διασφαλίζουν ότι ο ΦΠΑ καταβάλλεται όταν πραγματοποιείται η κατανάλωση αγαθών
- Οι επιχειρήσεις της ΕΕ θα είναι σε θέση να αναπτυχθούν σε ένα απλοποιημένο, πιο δίκαιο περιβάλλον και να ξεπεράσουν τα εμπόδια στις διασυνοριακές διαδικτυακές πωλήσεις – η Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Ενιαία Αγορά στοχεύει να κάνει την τεχνολογία να λειτουργεί για τους πολίτες σε μια δίκαιη και ανταγωνιστική ψηφιακή οικονομία.
- Οι πολίτες της ΕΕ θα δουν τα δημόσια έσοδα να αυξάνονται. Χάρη στις αυξημένες πληρωμές ΦΠΑ και τη λιγότερη απάτη ΦΠΑ, όλα τα κράτη μέλη θα επωφεληθούν.