Ανοίγει ο δρόμος για την κατασκευή του υπερυπολογιστή παγκόσμιας κλάσης “Δαίδαλος” (Daedalus) στην Ελλάδα, με την υπογραφή συμφωνίας φιλοξενίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινοπραξίας Υπολογιστών Υψηλής Απόδοσης (EuroHPC-JU) και του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ – GRNET). Η σχετική επένδυση εντάσσεται στο πλαίσιο επιλογής της Ελλάδας ως μια από τις τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες που θα φιλοξενήσουν τους κορυφαίους υπερυπολογιστές υψηλών επιδόσεων μεσαίας κλίμακας (pre-exascale ή petascale HPC), της πρωτοβουλίας της Κοινής Επιχείρησης “Ευρωπαϊκή Υπολογιστική Υψηλών Επιδόσεων (European High Performance Computing Joint Undertaking – EuroHPC JU)”.
Η EuroHPC JU επιτρέπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις συμμετέχουσες χώρες να συντονίσουν τις προσπάθειές τους και να μοιραστούν πόρους, με στόχο την ανάπτυξη στην Ευρώπη μιας παγκοσμίου κλάσης υπερυπολογιστικής υποδομής και ενός ανταγωνιστικού οικοσυστήματος καινοτομίας.
Για την Ελλάδα αποτελεί μέρος της στρατηγικής ενίσχυσης των δημόσιων ψηφιακών υποδομών της χώρας και αφορά δράση της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025 του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η οποία θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας “Ελλάδα 2.0”, με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU.
O “Δαίδαλος” θα είναι ένας υπερυπολογιστής μεσαίας εμβέλειας, με υπολογιστική ισχύ άνω των 30 Petaflops, εκτελώντας τριάντα τετράκις εκατομμύρια πράξεις κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο, ενώ θα είναι υβριδικός, διαθέτοντας τόσο κεντρικές μονάδες επεξεργασίας (CPUs) υψηλής πυκνότητας, όσο και μονάδες επιταχυντών με κάρτες γραφικών (GPUs).
Η εγκατάσταση του νέου υπερυπολογιστή θα γίνει στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στο κτήριο 1.500 τ.μ. “Πρώην Ηλεκτρικός Σταθμός”, αναγνωρισμένο μνημείο της σύγχρονης βιομηχανικής κληρονομιάς. Ο σχεδιασμός της εγκατάστασης στο Λαύριο έχει γίνει με γνώμονα την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Επιπλέον, ο “Δαίδαλος” θα τροφοδοτείται από συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα γίνεται χρήση σύγχρονων συστημάτων ψύξης, ώστε να υπάρχει χαμηλό ενεργειακό κόστος.
Η εγκατάσταση του υπερυπολογιστή αναμένεται να συνδράμει στη δημιουργία ενός νέου τεχνολογικού κόμβου στην περιοχή, ενώ θα τεθεί σε λειτουργία στα μέσα του 2025.
Ο νέος υπερυπολογιστής αναμένεται να εξυπηρετήσει ένα ευρύ φάσμα Ελλήνων και Ευρωπαίων χρηστών της επιστημονικής και ακαδημαϊκής κοινότητας, της βιομηχανίας και του Δημόσιου τομέα και να πυροδοτήσει την ανάπτυξη νέων εφαρμογών σε ένα μεγάλο φάσμα ερευνητικών αντικειμένων, όπως η Υπολογιστική Χημεία, η Φυσική, η Βιολογία, η Βιοϊατρική, η Μετεωρολογία, η Τεχνητή Νοημοσύνη κ.α. και θα χρησιμοποιηθεί για την απεικόνιση και την επίλυση επιστημονικών προβλημάτων. Θα προωθήσει την επιστήμη και θα ενισχύσει το δυναμικό καινοτομίας των επιχειρήσεων βελτιώνοντας παράλληλα την ποιότητα ζωής των Ευρωπαίων πολιτών.
Την ευθύνη για την ανάπτυξη και λειτουργία του υπερυπολογιστή “Δαίδαλος” έχει το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET), φορέας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης της Ελλάδας. Η ΕΔΥΤΕ συμμετέχει σε πλήθος πανευρωπαϊκών πρωτοβουλιών High Performance Computing (HPC), έχοντας αναπτύξει και υποστηρίζοντας τον υφιστάμενο Εθνικό υπερυπολογιστή ARIS (Advanced Research Information System – υπερυπολογιστής από το 2015). Ο “Δαίδαλος” αναμένεται να έχει μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ κατά 60 φορές, από το υφιστάμενο σύστημα ARIS.
Η Ελλάδα στο Top500
Η αναμενόμενη επίδοση του “Δαίδαλος” αναμένεται να τον εντάξει στις λίστες με τα 500 συστήματα κορυφαίων επιδόσεων στον κόσμο (Top500) και ταυτόχρονα αποδοτικής χρήσης ενέργειας (Green500), ισχυροποιώντας τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη της επιστημονικής έρευνας, ενώ παράλληλα θα δώσει σημαντικές ευκαιρίες για την εξέλιξη της επιστήμης.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Ελλάδα, μέσω της ΕΔΥΤΕ, υποστηρίζει στρατηγικά την επιστήμη και την τεχνολογία και στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, συντονίζοντας μια σειρά από μεγάλα έργα ηλεκτρονικών υποδομών τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Στο πλαίσιο αυτό, εντάχθηκαν στην κοινοπραξία λειτουργίας του νέου υπερυπολογιστή “Δίδαλος” η Κύπρος, η Βόρεια Μακεδονία και το Μαυροβούνιο, ως μέλη της Κοινής Επιχείρησης EuroHPC JU. Οι χώρες αυτές θα συμμετέχουν στην ομάδα υποστήριξης χρηστών και θα λαμβάνουν αντισταθμιστικά ανάλογες ώρες χρήσης στον υπερυπολογιστή.
Η διαδικασία προμήθειας του νέου υπερυπολογιστή θα γίνει από την ΕΔΥΤΕ σε συνεργασία με την Κοινή Επιχείρηση EuroHPC και θα ξεκινήσει στο άμεσο μέλλον.
Το κόστος προμήθειας του υπερυπολογιστικού συστήματος “Δαίδαλος” προϋπολογίζεται στα 33 εκατ. ευρώ και θα καλυφθεί έως 35% από την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία της Κοινής Επιχείρησης EuroHPC JU, ενώ το 65% του έργου θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας “Ελλάδα 2.0” με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU. Το συνολικό κόστος εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 50 εκατ. Ευρώ.