Η Apple, η Google (Alphabet) και το Facebook (Meta), βρίσκονται πλέον υπό έλεγχο για πιθανές παραβάσεις του νέου αντιμονοπωλιακού νόμου της Ε.Ε., του περίφημου Digital Markets Act (DMA). Ο νέος νόμος τέθηκε σε ισχύ στις 7 Μαρτίου και βασικός του στόχος είναι η προστασία του καταναλωτή και η αύξηση των επιλογών του τελευταίου.
Όλοι θυμόμαστε τους “μπελάδες” της Microsoft με το μονοπώλιο στους Internet Browsers και την υποχρέωσή της να δώσει επιλογές στους χρήστες και όχι να προσπαθεί να τους κρατά στο οικοσύστημά της. Από τότε, όχι μόνο έχει κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι, αλλά έχουμε φτάσει στο σημείο να ανησυχούμε για μονοπώλιο σε επίπεδο browser για… άλλες εταιρείες και άλλες πλατφόρμες.
Ερωτήματα όπως “πόσο εύκολα μπορείς να μην χρησιμοποιείς τον Safari σε ένα iPhone ή τον Chrome σε ένα Android”, ενώ έμοιαζαν λίγο αδιάφορα για τους περισσότερους από εμάς, ξαφνικά γίνονται μείζονα ζητήματα.
Managing Director Social Handlers
Θέματα όπως “γιατί να μην υπάρχουν εναλλακτικά app stores” φέρνουν τα πάνω κάτω σε θέματα app, αμοιβών προς τις υπάρχουσες πλατφόρμες κ.ο.κ.
Από την αντίπερα όχθη του Ατλαντικού υπάρχουν ήδη συζητήσεις για το αν θα πρέπει (λόγω εκμετάλλευσης δεσπόζουσας θέσης και για λόγους ανταγωνισμού), κάποιες εταιρείες ακόμα και να διασπαστούν σε μικρότερες!
Παραβάσεις του DMA μπορούν να οδηγήσουν σε… “διαστημικά” πρόστιμα τα οποία φτάνουν ακόμη και στο 10% του ετήσιου τζίρου! Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι στρατιές (χιλιάδες σύμφωνα με το Reuters) από μηχανικούς software να έχουν ήδη επιστρατευτεί προκειμένου να κάνουν τις απαραίτητες αλλαγές ώστε λύσεις σε επίπεδο chat apps, μηχανών αναζήτησης κ.λπ. τρίτων -σημαντικά μικρότερων- επιχειρήσεων, να έχουν κάποια ελπίδα επιβίωσης. Παρ’ όλα αυτά, η Κομισιόν θεωρεί πως η δουλειά δεν γίνεται όπως θα έπρεπε, με τον Thierry Breton να δηλώνει ότι οι έλεγχοι που έχουν ξεκινήσει, κάθε άλλο παρά έκπληξη αποτελούν. Στη σχετική συνέντευξη Τύπου δήλωσε «Ο νόμος, είναι νόμος. Δεν μπορούμε απλά να καθίσουμε άπραγοι και να περιμένουμε».
Για την Apple τίθενται θέματα όπως ο μονόδρομος του Apple Store (ήδη έχουν ανακοινωθεί τα πρώτα 3rd party app stores για iOS στην Ευρώπη), η ευκολία να απεγκαταστήσεις εφαρμογές, να αλλάξεις τα default settings ή να επιλέξεις άλλους browsers ή search engines στο iPhone σου. Για την Alphabet θα πρέπει να εξετασθεί το κατά πόσον ευνοεί τις δικές της λύσεις (Google Shopping, Google Flights και Google Hotels για παράδειγμα), έναντι του ανταγωνισμού ή για το αν κάνει διακρίσεις στα αποτελέσματα αναζήτησης.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον DMA, πρέπει να υπάρχει επιλογή για δωρεάν υπηρεσίες σε διάφορες περιπτώσεις, στις οποίες πέρα από την Apple και την Google, εμπλέκεται και το Facebook ειδικά με το νέο συνδρομητικό μοντέλο χωρίς διαφημίσεις που εισήγαγε επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Την εξάδα των ισχυρών, συμπληρώνει η Amazon, η Microsoft και η ByteDance (ιδιοκτήτρια του Tik Tok), με διάφορες αιτιάσεις γύρω από τις πρακτικές που ακολουθούν, όπως για παράδειγμα ο αλγόριθμος που ακολουθεί η Amazon για το ranking των αποτελεσμάτων στο marketplace της.
Προσωπικά, θα έλεγα ότι στο μικροσκόπιο θα πρέπει να μπουν και οι διαφημιστικές πρακτικές, αφού δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζει κανείς εάν όντως έχουν ξοδευτεί όπως θα έπρεπε και με τα αποτελέσματα που τα ίδια τα μέσα παρουσιάζουν, τα χρήματα των διαφημίσεων.
Είναι η πρώτη φορά, που η “ελεύθερη αγορά”, θεωρείται πως ενδεχομένως δεν είναι 100% σωστή προσέγγιση. Η λογική του “δικό μου είναι το προϊόν, ό,τι θέλω το κάνω και όποιος δεν το θέλει μπορεί να μην το αγοράσει”, έρχεται για πρώτη φορά με τόση σφοδρότητα, αντιμέτωπη με τη λογική “θα πρέπει να κάνουμε κάτι και για τα μικρά ψάρια, διαφορετικά δεν θα υπάρχει καν αγορά”.
O tempora, o mores όπως προφητικά δήλωνε ο Κικέρωνας πριν από 2.000 χρόνια.
Ίδωμεν…