Στις 25 Αυγούστου δικαστήριο της Σεούλ έκρινε ένοχο τον αντιπρόεδρο της Samsung Electronics Jay Y. Lee καταδικάζοντάς τον σε πενταετή φυλάκιση. Ο γιος του προέδρου μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου αρνήθηκε όλες τις κατηγορίες περί διαφθοράς (δωροδοκία, υπεξαίρεση και απόκρυψη περιουσιακών στοιχείων) και έχει ήδη ασκήσει έφεση η οποία αναμένεται να εκδικαστεί τον Ιανουάριο του 2018.
Η συγκεκριμένη εξέλιξη αποτελεί άλλο ένα πλήγμα για την εικόνα της εταιρείας, η οποία είδε τη μετοχή της να πέφτει κατά 1%. Πάντως, η επίσημη θέση της Samsung Electronics είναι ότι ο Lee θα διατηρήσει τη θέση του στο διοικητικό συμβούλιο, εκτός από την περίπτωση τελεσίδικης απόφασης περί ενοχής.
Το κατηγορητήριο
Η υπόθεση έλαβε μεγάλη δημοσιότητα και προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από τους πολίτες της Ν. Κορέας για το γεγονός ότι για άλλη μια φορά μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες της χώρας εμπλέκεται σε πολιτικά σκάνδαλα. Ο συνδετικός κρίκος της υπόθεσης είναι η Choi Soon-sil, προσωπική φίλη της πρώην προέδρου της Ν. Κορέας, Park Geun-hye. Η Choi Soon-sil έχει καταδικαστεί σε φυλάκιση τριών ετών κατηγορούμενη ότι εκμεταλλεύτηκε τη σχέση της με την πρόεδρο της χώρας για προσωπικό όφελος.
Από την υπόθεση δεν βγήκε αλώβητη ούτε η Park Geun-hye. Η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Ν. Κορέας καθαιρέθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2016 με απόφαση της Εθνοσυνέλευσης λόγω της εμπλοκής της στο σκάνδαλο διαφθοράς.
Ο 49-χρονος διάδοχος του “θρόνου” της Samsung, καταδικάστηκε για δωροδοκία με τη μορφή δωρεάς ύψους 41 δισεκατομμυρίων won ($36 εκ.) σε διάφορους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, πίσω από τους οποίους βρισκόταν η Choi Soon-sil.
Ο απώτερος στόχος, σύμφωνα με τον εισαγγελέα, δεν ήταν άλλος από την προσπάθεια του Lee να κερδίσει την εύνοια της κυβέρνησης. Από την άλλη, η υπερασπιστική γραμμή του Lee ήταν ότι τα χρήματα πράγματι δόθηκαν, αλλά χωρίς ο ίδιος να το γνωρίζει.
Στην ίδια δίκη, άλλα δύο στελέχη της Samsung καταδικάστηκαν σε τέσσερα χρόνια φυλάκισης, ενώ ο πρόεδρος της Samsung Group έλαβε ποινή με αναστολή.
Τα σκάνδαλα του παρελθόντος
Δεν είναι η πρώτη φορά που στελέχη της Samsung εμπλέκονται σε σκάνδαλα διαφθοράς. Το 2008, η αστυνομία της Κορέας συνέλαβε τον πρόεδρο της Samsung Lee Kun-hee, πατέρα του Jay Y. Lee και γιο του ιδρυτή της εταιρείας Lee Byung-chul κατηγορώντας τον για ξέπλυμα χρημάτων και δωροδοκία κυβερνητικών στελεχών. Σύμφωνα με το Forbes, o Lee Kun-hee είναι ένας από τους πιο ισχυρούς επιχειρηματίες στον κόσμο και ο άνθρωπος με τη μεγαλύτερη επιρροή στον Ν. Κορέα. Επίσης, βρίσκεται στη λίστα με τους πιο πλούσιους ανθρώπους του κόσμου.
Αρχικά o Lee Kun-hee αρνήθηκε τις κατηγορίες, ενώ αργότερα παραδέχθηκε την ενοχή του. Το δικαστήριο τον καταδίκασε σε φυλάκιση τριών ετών και πρόστιμο 110 δις won ($98 εκ.), ενώ λίγους μήνες αργότερα ο πρόεδρος της χώρας Lee Myung-bak του απένειμε χάρη προκειμένου να μπορέσει να παραμείνει στην Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή. Ο νέος πρόεδρος, Moon Jae-in, έχει ήδη δηλώσει ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν άλλες προεδρικές χάρες σε τέτοιες περιπτώσεις, δίνοντας ένα ισχυρό μήνυμα για κάθαρση στις εταιρείες-αυτοκρατορίες.
Το 2014, έπειτα από καρδιακό επεισόδιο, ο Lee Kun-hee αποσύρθηκε από τη διοίκηση της εταιρείας, παραχωρώντας τις εξουσίες στον γιό του.
Οι εταιρίες-αυτοκρατορίες ελέγχουν την οικονομία της Ν. Κορέας
Μπορεί στον υπόλοιπο κόσμο η Samsung να είναι γνωστή για τα smartphones και τις λευκές συσκευές, της, στη Ν. Κορέα όμως είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια εταιρεία τεχνολογίας. Στην πραγματικότητα δεν είναι μία εταιρεία, αλλά πολλές. Ο όμιλος αποτελείται από 60 επιχειρήσεις και οργανισμούς με παρουσία σε διάφορους κλάδους, που περιλαμβάνουν από ιατρικά κέντρα και πανεπιστήμια, μέχρι εταιρείες κατασκευών, χημικών, ναυπηγία και βαριά βιομηχανία.
Σε όλο αυτό το λαβύρινθο, το “χρυσό παιδί” είναι η Samsung Electronics η οποία πραγματοποιεί το 40% των πωλήσεων ολόκληρου του ομίλου και σύμφωνα με τα στοιχεία του 2016, συνέβαλε στο 70% των καθαρών κερδών της εταιρείας.
Η Samsung λοιπόν, είναι η μεγαλύτερη από τις εταιρίες-αυτοκρατορίες της Ν. Κορέας. Πρόκειται για πανίσχυρους οργανισμούς που ελέγχονται από οικογένειες και κυριαρχούν (βλ. ελέγχουν) στην οικονομία της χώρας για δεκαετίες. Ως εκ τούτου η εταιρία έχει πολύ ισχυρή επιρροή στην οικονομική ανάπτυξη, την πολιτική, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τον πολιτισμό της Νότιας Κορέας και υπήρξε σημαντική κινητήρια δύναμη πίσω από το οικονομικό θαύμα της χώρας (το “θαύμα του ποταμού Χαν” όπως αλλιώς αποκαλείται). Οι θυγατρικές της εταιρείες παράγουν περίπου το ένα πέμπτο των συνολικών εξαγωγών της Νότιας Κορέας, ενώ τα έσοδα του ομίλου αντιστοιχούν περίπου στο 20% του ΑΕΠ της χώρας.
Οι επιπτώσεις
Η πρόσφατη καταδικαστική απόφαση αποτελεί σίγουρα μια πολύ δυσάρεστη εξέλιξη για την εταιρεία με τη μεγαλύτερη επιρροή στη Ν. Κορέα. Επιπλέον, εγείρει διάφορα ερωτήματα αναφορικά με το μέλλον της ηγεσίας της. Ο Lee εκτελεί χρέη προέδρου μετά την περιπέτεια της υγείας του πατέρα του, ενώ έχει άλλες δυο αδερφές οι οποίες κατέχουν σημαντικές θέσεις σε διαφορετικά τμήματα του ομίλου.
Πάντως, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το business της εταιρείας δεν έχει επηρεαστεί καθόλου εδώ και έξι μήνες από τη σύλληψη του προέδρου της. Η Samsung Electronics ανέφερε ρεκόρ κερδών της τάξης των 11 τρις won και πρόσφατα κυκλοφόρησε τη νέα ναυαρχίδα της, το Galaxy Note8.