Ο αρχικός τίτλος αυτού του άρθρου ήταν “αναζητώντας τον πάτο”, και η αλήθεια είναι ότι έτσι σίγουρα θα προκαλούσα περισσότερο ενδιαφέρον για να διαβάσει κανείς περισσότερα σε σχέση με το “άνευρο” και μη ιντριγκαδόρικο “ισορροπία”. Παρ’ όλα αυτά, ένοιωσα πραγματικά άσχημα βλέποντας μία ακόμη αρνητική αναφορά στην αγορά μας, και έτσι αποφάσισα να “στρογγυλέψω τις γωνίες” και να προσπαθήσω να τηρήσω πρώτος τη συμβουλή μου για θετική διάθεση και ενέργεια.
Η αγορά λοιπόν βρίσκεται σε φάση αναζήτησης ισορροπίας. Εάν αυτή η ισορροπία συμπέσει και με την… επίτευξη πάτου στα οικονομικά μεγέθη δεν μπορώ να το γνωρίζω, αλλά σίγουρα δεν αποκλείεται. Σε κάθε περίπτωση, στα χείλη όλων βρίσκεται η ίδια κουβέντα: “Μπορούμε να σταθεροποιηθούμε κάπου ώστε να δούμε τι θα κάνουμε;”
Βλέπεις, είναι πολύ πιο εύκολο να αντιδράσεις, ακόμη και όταν όλα είναι αρνητικά και δύσκολα, εφόσον γνωρίζεις το που βρίσκεσαι, παρά εάν δεν έχεις ιδέα εάν η αυριανή μέρα θα είναι ακόμη πιο δύσκολη από τη σημερινή.
Αντίστοιχα, έχουμε όλοι βαλθεί να μοιρολογούμε γύρω από τα ποσοστά (μείωσης), που δείχνουμε να έχουμε ξεχάσει τα απόλυτα νούμερα. Αυτό μου το θύμισε πρόσφατα ο Μιχάλης Οικονομάκης από τη Lenovo, ο οποίος παρατήρησε ότι ναι μεν μπορεί να είχαμε κάποτε πωλήσεις 1 εκατ. clients στην Ελλάδα (PCs και notebooks), αλλά και τα 600.000 για τα οποία συζητάμε αυτήν τη στιγμή δεν είναι λίγα. Εξακολουθούν να είναι μία σημαντική αγορά, και επομένως αφενός αξίζει τον κόπο να ασχοληθεί κανείς μαζί της, αφετέρου θα πρέπει να το πράξει έχοντας κατά νου τα νέα δεδομένα ούτως ώστε να στήσει ένα κερδοφόρο business γύρω από αυτά.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, πάμε βέβαια ολοταχώς προς εκλογές, κάτι που ακόμη δεν έχω χωνέψει πλήρως. Ίσως γιατί δεν ξέρω -για πρώτη φορά- τι θα ψηφίσω. Ίσως διότι η αγορά θα υποστεί μία ακόμη καθίζηση για 2-3 μήνες. Ίσως γιατί κανείς δεν γνωρίζει το τι θα γίνει την επόμενη μέρα. Ίσως ακόμα γιατί έχω μάθει να δουλεύω αδιάκοπα… Όπως και να ‘χει, οι εκλογές είναι γεγονός, και θα πρέπει όλοι μας να το αποδεχθούμε.
Αυτό το “αποδεχθούμε”, κρύβει όμως ένα ακόμη δίδαγμα των καιρών. “Το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε στην Ελλάδα, είναι το να μιλάμε και να μην κάνουμε πράγματα”. Χρησιμοποίησα εισαγωγικά γιατί αυτά είναι τα λόγια του διευθύνοντος συμβούλου της Microsoft Ελλάς, έτσι όπως τα διατύπωσε στο πρόσφατο συνέδριο συνεργατών της εταιρείας. Και έχει δίκιο. Απόλυτο δίκιο.
Το να μεμψιμοιρούμε, να σημειώνουμε τα κακώς κείμενα, να αναζητούμε ευθύνες στο παρελθόν και το να διαπιστώνουμε, είναι χρήσιμο σε σχεδόν φιλοσοφικό επίπεδο. Αυτήν τη στιγμή, θα πρέπει να ενεργούμε. Χωρίς περιστροφές, χωρίς υπέρ-αναλύσεις, χωρίς καθυστέρηση. Και αυτά που μπορούμε να κάνουμε είναι πολλά, ειδικά εάν βάλουμε στο παιχνίδι και την τεχνολογία η οποία μπορεί να βοηθήσει πρακτικά σε όλους τους τομείς. Ακόμη και χωρίς τη βοήθειά της πάντως μπορούμε να επιτύχουμε πολλά, γιατί το πρόβλημα έγκειται στην νοοτροπία και τη διάθεσή μας, όχι στα εργαλεία που έχουμε ή δεν έχουμε.
Αδράξτε λοιπόν την ημέρα, πιάστε από τα μαλλιά κάθε ευκαιρία, οργανώστε τα πράγματα σε μικρά και ευέλικτα σχήματα ώστε να αντιδράτε άμεσα σε κάθε αλλαγή, και απλά “κάντε πράγματα”. Μην περιμένετε τον ανταγωνισμό, τον πελάτη, το κράτος ή οποιονδήποτε άλλο. Πάρτε πρωτοβουλία και κάντε αλλαγές. Δημιουργήστε, πειραματιστείτε, ρισκάρετε.
Το γιατί είναι πολύ απλό. Εάν παραμείνετε στάσιμοι από το φόβο να μην κάνετε λάθος, θα έχετε διαπράξει το μεγαλύτερο σφάλμα. Πιστέψτε με γιατί γνωρίζω από πρώτο χέρι τι σας λέω. Το έχω ήδη κάνει μία φορά. Ποτέ ξανά όμως…